Paracetamol i ibuprofen jako leki przeciwbólowe dla psa i kota?

Prawdopodobnie każdy z nas słyszał o tym, że ktoś kiedyś podał swoim zwierzętom leki, które są stosowane u ludzi. Czy zastanawialiście się nad tym czy jest to bezpieczne? Okazuje się, że nie każdy wie, że metabolizm zwierząt jest inny od ludzkiego. Dawki leków zależą od masy ciała i wrażliwości gatunkowej na daną substancję, a także od rodzaju metabolizmu. Stwarza to poważne zagrożenie zdrowia zwierząt w przypadku spożycia leków przeznaczonych dla ludzi. Tabletka, która równa jest dawce ludzkiej wyliczonej dla pacjenta o masie 80-85 kilogramów, dla kota ważącego cztery kilogramy będzie przekraczać 20-krotną dawkę bezpieczną. U psów jest podobnie – spożycie 4 lub 5 tabletek przeznaczonych dla ludzi może wywoływać silne zatrucia wynikające z przedawkowania substancji aktywnych.

APAP – ŚMIERCIONOŚNA TRUCIZNA DLA KOTÓW

Apap zawiera paracetamol, jest to lek o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym, stosowany szeroko zarówno u dorosłych jak i u dzieci. Preparat ten jest uznawany za bezpieczny, może być zażywany przez kobiety w ciąży, oczywiście pod kontrolą lekarza. Prawdopodobnie z tego powodu część właścicieli decyduje się na podanie go swoim zwierzętom. Niestety: paracetamol jest wysoce toksyczny dla kotów.

Nawet jego niewielkie dawki mogą prowadzić do śmierci zwierzęcia. Wynika to z faktu, że koty nie posiadają enzymu, który pozwala na właściwe zmetabolizowanie leku, czyli transferazy glukuronowej. Po zatruciu dochodzi do uszkodzenia krwinek czerwonych i upośledzenia transportu tlenu w organizmie. Erytrocyty nie są w stanie transportować odpowiedniej ilości tlenu, co prowadzi do niedotlenienia. Na skutek zatrucia dochodzi do uszkodzenia wątroby.

Do objawów zatrucia paracetamolem zalicza się:

wymioty
apatia
bolesność brzucha
żółte zabarwienie błon śluzowych
duszność, przyspieszenie pracy serca
obrzęk łap i twarzy

Jeśli wiesz, że Twój kot mógł zjeść paracetamol powinnaś lub powinieneś bezzwłocznie udać się do lekarza weterynarii po pomoc. Dawka toksyczna dla kota to już 50-100 mg/kg m.c. To tyle co ćwiartka “ludzkiego” apapu. Dawka toksyczna paracetamolu u kotów w przeliczeniu na kilogram masy ciała wynika ze wspomnianej zmniejszonej aktywności transferazy glukuronowej – enzymu niezbędnego do biotransformacji paracetamolu do mniej toksycznych metabolitów oraz dużej liczby grup tiolowych podatnych na utlenianie w cząsteczce hemoglobiny. U tego gatunku wyraźne objawy kliniczne pojawiają się po przyjęciu paracetamolu w dawce średnio około 50 mg/kg m.c., a dawka powyżej 100 mg/kg m.c. może wywołać wyraźną methemoglobinemię. U osobników młodych lub bardzo starych do wywołania zatrucia może wystarczyć dawka 10 mg/kg masy ciała! Dla średniej wielkości kota spożycie jednej tabletki zawierającej 500 mg paracetamolu może skończyć się śmiercią.

Nie istnieje dawka bezpieczna dla kota! Objawy kliniczne występują najczęściej 3-12 godzin od spożycia preparatu. Powodzenie leczenia zależy od tego jak szybko zostanie podjęta interwencja. Po spożyciu tego leku przez kota należy jak najszybciej udać się do lekarza weterynarii. Konieczne mogą okazać się wywołanie wymiotów, płukanie żołądka i hospitalizacja w przychodni weterynaryjnej. Rokowanie jest ostrożne do niepomyślnego.

U psów paracetamol już w dawce 100 mg/kg m.c. może powodować powstawanie wyraźnych objawów klinicznych zatrucia. Po przyjęciu dawki 200 mg/kg m.c. obserwuje się znaczną methemoglobinemię, natomiast po dawce powyżej 500 mg/kg m.c. może dojść do ciężkiego, nieodwracalnego, toksycznego uszkodzenia wątroby.

Leki zawierające paracetamol: Acenol, Apap, Calpol, Efferalgan, Panadol, a także wiele preparatów łączonych jak np. Gripex, Etopiryna, Solpadeine.

IBUPROM DLA PSA?

Ibuprofen należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe. Dlaczego w takim razie nie powinniśmy go podawać swojemu psu? U ludzi lek ten w standardowych dawkach ma szeroki margines bezpieczeństwa i ma stosunkowo niewiele działań niepożądanych. U psów, kotów i fretek natomiast jest mało bezpieczny i jest często powodem zatruć u zwierząt domowych. U psów często dochodzi do zatrucia przypadkowo, w momencie kiedy zwierzę znajdzie blister lub syrop. Część preparatów z ibuprofenem ma słodką otoczkę, która jest dodatkowo atrakcyjna dla zwierzęcia.

Mechanizm działania leku oprócz efektu przeciwbólowego polega m.in. na hamowaniu enzymów, które wpływają ochronnie na błony śluzowe przewodu pokarmowego, powoduje także ograniczenie przepływu krwi przez nerki i agregację płytek krwi.

Podany w dawce nieznacznie większej niż zalecana może powodować wrzody żołądka i zapalenie jelit bez uchwytnych objawów klinicznych. Powyżej 16 mg/kg m.c. pojawiają się biegunka, wymioty, zaburzenia pracy nerek i wątroby. W przypadkach ostrego zatrucia istnieje ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego, niewydolności nerek, dochodzi do drżeń mięśniowych i śpiączki.

Jedna tabletka ibuprofenu dla psa o masie około 10 kg to już dawka powodująca ostre zatrucie. Największe niebezpieczeństwo dotyczy ras małych i miniaturowych, ze względu na wysokie ryzyko przedawkowania. Zatrucie ibuprofenem wymaga natychmiastowej wizyty u lekarza weterynarii, ponieważ stanowi zagrożenie dla życia i zdrowia zwierzęcia.

Koty są dwa razy bardziej wrażliwe od psów na ibuprofen, a efekty toksyczne zauważalne będą u nich w niższych dawkach. W związku z tym rokowania są zwykle gorsze dla zatrutego kota niż dla psa.

Leki zawierające ibuprofen: Ibufen, Ibum, Ibuprom, MIG, Nurofen.

Nigdy nie podawajcie leków na własną rękę, jedynie po konsultacji z lekarzem weterynarii i tylko te przez niego zalecone.

Przy zatruciu lekami bardzo ważna jest szybka interwencja. Czas ma kluczowe znaczenie przy decyzji o wywoływaniu wymiotów czy płukaniu żołądka w gabinecie, dlatego koniecznym jest podanie lekarzowi informacji o tym, co i kiedy dokładnie zjadło zwierzę.

Najważniejsza jest szczerość, bo w tym przypadku brak prawdziwych informacji może skutkować śmiercią pupila.